Bipolar bozukluk çeşitleri, bipolar, genetik olarak gelişen, karmaşık bir ruh hastalığı olarak tanımlanabilir. Ruh halinde dalgalanan ani değişimler, majör veya depresyonlar hastanın intihar etmesine neden olabilir. Duygu değişimleri başlangıçta hafif seyirli olur ve zamanla aşırı şekilde şiddetlenebilir. Bazen dalgalanmalar dakikalar, bazen ise günlerce sürebilir.
Bipolar bozuklukta yaşanan ruhsal değişimler ani dönüşler olarak tanımlanır. Dramatik duygular yaşayan hastada düşünce yönünden bozukluklar meydana gelir. Beraberinde hastanın sosyal faaliyetlerinde ve algılama işlevinde eksiklikler yaşanır.
Bipolar bozukluğa neden olan en önemli etkeninin genetik yatkınlık olduğu bilinmektedir. Beraberinde hastanın günlük yaşamını, yaşam kalitesini etkileyen bir rahatsızlıktır. Bipolar bozukluk, daha çok 15-25 yaş arasında görülür ve hastalık ömür boyu devam eder. Çok nadir durumlarda çocukluk ve ileri yaşlarda da görülebilir. Bu yaş gruplarında genellikle manik devre görülür. Bazı hastalarda yaşanan belirtiler çok hafif olurken, bazı hastalarda iş, okul, özel hayatı etkileyecek şiddette belirtiler görülebilir. Bipolar bozukluk farklı çeşitlerde görülebilir. En çok görülen bipolar bozukluk çeşitleri bipolar 1 bozukluk ve bipolar 2 bozukluktur.
Bipolar bozukluk çeşitleri
Bipolar 1 bozukluk: Manik depresyon olarak tanımlanan rahatsızlık, hastanın özel hayatında, okul hayatında ve sosyal hayatında sergilediği uyumsuz ve zarar verici davranışlara neden olur.
Önemli bir ruhsal hastalık olan bipolar 2 bozukluk başlangıçta mâni, devamında ise depresyona yol açar. Ruh halinde yaşanan aşırı dalgalanma kişide psikolojik zararlar oluşturur. Manik dönem kişinin umursamaz olduğu, çok konuştuğu ve enerjisi yüksek olduğu dönemdir. Manik dönemde hasta her türlü duyguyu aşırı şekilde yaşar. Ardından hastada ani bir düşüş yaşanır. Beraberinde sinir, öfke gibi duyguların beraberinde depresyon dönemi açığa çıkar. Depresyon döneminde, devamlı ağlama, halsizlik, üzüntü, uyku bozuklukları görülür. Bipolar 1 bozuklukta bazı hastalarda yaşanan depresyon yıllarca varlığını koruyabilir. Bazı hastalarda ise zaman zaman üzüntülü hal belirebilir. Bu grup hastaların manik dönemde aşırı yaratıcı olduğu fark edilir. Ancak zaman ilerledikçe bu yaratıcılık yerini umursamazlığa, dengesiz tavırlara, yaşama karşı isteksiz olmaya ve cinsel hayatta rasgele davranmaya bırakabilir. Hastalık zaman ilerledikçe riskler gelişebilir.
Bipolar 2 bozukluk: duygu durumlarında farklılık yaşanmasına neden olan manik rahatsızlık olarak tanımlanır. Hasta riskli davranışlar sergiler ve çevresine zarar verecek boyutlara ulaşabilir. Eğer tedavi edilemezse ya da tedavide geç kalınırsa intihar eğilimine yol açabilir. Bipolar 2 bozuklukta ruh halinde her zaman dramatik farklılıklara rastlanmaz. Birçok hasta bu rahatsızlıkla kolaylıkla baş edebilir. Manik dönem hasta açısından oldukça yaratıcı olabilir. Dolayısıyla hasta kendinin harika biri olduğunu düşünebilir. Mâni dönemi giderek kötüleşirse tehlike açığa çıkar. Bu durumda kişi hiçbir şeyi umursamayabilir, çok fazla para harcayamaya başlayabilir. Depresif dönemde, yine manik dönem gibi tehlikeli olabilir. Hasta intiharı her an düşünebilir. Bipolar 2 bozuklukta belirtiler, alıngan olma, alkol tüketiminde artış, bedensel rahatsızlık, dinlenme ihtiyacının artması, yorgunluk, halsizlik, enerji azlığı, gerginlik, çok fazla duyarlılık, kalıtsal risk olarak sıralanabilir. Bipolar 2 bozukluk, daha çok ergenlik döneminde görülür. Ancak belirtiler her yaşta yaşanabilir. Genellikle depresyon dönemiyle açığa çıkar. Manik dönem ise dahaki yıllarda görülür. Hastalık ne kadar ergenlik döneminde görülse de henüz 7 yaşında bir çocukta da görülme olasılığı vardır. Hastalık çocuklarda geliştiğinde yetişkinlere nazaran devre değişimi daha hızlı olur. Hastalığın farklı türleri vardır ve yaşam boyu devam eder. Bipolar bozukluk iş hayatından sosyal hayata birçok alanda sorunlara neden olabilir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Tedavide başlangıçta ilaç tedavisi uygulanır. Ancak ilaç tedavisi her zaman yeterli olmayabilir. Yaşam tarzında uygulanacak değişimler ve sosyal destek ilaç tedavisine ek olarak tavsiye edilir. Hastalık aile ile tedavi edilmelidir.
